Ήταν πράγματι η γρίπη των χοίρων εξέλιξη τόσο «αναπάντεχη», όσο τα διεθνή ΜΜΕ ισχυρίστηκαν; Τι βαθμό ευθύνης έχει η κυβέρνηση του Μεξικού και οι πολυεθνικές εταιρίες εκτροφής χοίρων που λειτουργούν στην εστία όπου ο ιός πρωτοεμφανίσθηκε; Μέσα από ποιον μηχανισμό και βάση ποιών κέντρων τις πολιτικές του παγκοσμιοποίημένου καπιταλισμού επιχειρήθηκε η αξιοποίηση του νέου ιού σαν νέα απειλή πανδημίας; Και αν δεν είναι πανδημία αυτό που εξελίσσεται τους τελευταίους μήνες, ποιες είναι οι ευθύνες όσων άμεσα ή έμμεσα στήριξαν τις επικοινωνιακές καμπάνιες που προσπάθησαν να δημιουργήσουν τεχνητά πανικό ή να τον εκμεταλλευτούν πολιτικά; Ποιές είναι και οι πολιτικές ευθύνες της «καθ’ ημάς» Αριστεράς;
Η παγκοσμιοποίηση, οι πολυεθνικές κρέατος και οι φαρμακευτικές εταιρίες
Αν και οι περισσότεροι νοσούντες από τη νέα γρίπη των χοίρων εντοπίστηκαν αρχικά στην πρωτεύουσα του Μεξικού, οι πρώτες επίσημες αναφορές για τη νέα ασθένεια προήλθαν από την πολιτεία Βερακρούς, όπου λειτουργεί η τεράστια φάρμα εκτροφής χοίρων της πολυεθνικής εταιρίας, αμερικανικών συμφερόντων, «Smithfield». Στις αρχές του Μαρτίου του 2009, οι τοπικές υγειονομικές αρχές εξέπεμψαν σήμα κινδύνου για την εμφάνιση ενός νέου τύπου «γρίπης», ο οποίος μπορούσε να εξελιχθεί σε κανονική πανδημία. Η τοπική εφημερίδα «La Jornada» δημοσίευσε στοιχεία ότι το 60% του πληθυσμού που ζούσε κοντά στις εν λόγω εγκαταστάσεις εκτροφής έπασχε από γρίπη, πνευμονία ή βρογχίτιδα.
«Οποιοσδήποτε έχει δει μια βιομηχανική μονάδα εκτροφής χοίρων, γνωρίζει τον ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο ασθενειών. Τεράστιες ποσότητες βρομιάς συγκεντρώνονται, τα άρρωστα και τα ετοιμοθάνατα ζώα στοιβάζονται μαζί με τα υγιή χωρίς διακρίσεις, και πλήθος από μύγες τρέφεται από τα περιττώματα, μεταδίδοντας στη συνέχεια τους ιούς και τα μικρόβια στους ανθρώπους», γράφει η Αμερικανίδα δημοσιογράφος, Λάουρα Κάρλσεν.
Το Μεξικό αποτελεί, κατά κοινή αποδοχή, το «κέντρο» της παγκοσμιοποιημένης αγοράς κρεάτων. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια, η αγροτική παραγωγή της χώρας πέρασε από τις μικρές φάρμες και τους τοπικούς συνεταιρισμούς, σε επενδύσεις για κατασκευή τεράστιων μονάδων εκτροφής ζώων. Τα οικονομικά κίνητρα για αυτή την εξέλιξη δόθηκαν από την κυβέρνηση του Μεξικού, υποστηριζόμενη από τα αμερικάνικα συμφέροντα που κυριαρχούν στη διεθνή αγορά χοιρινού κρέατος.
Οι τεράστιες μονάδες εκτροφής δεν αποτελούν τα μοναδικά οικονομικά κίνητρα για τη διατήρηση της επικινδυνότητας που οδήγησε στη σημερινή επιδημία. Μια επιδημία σημαίνει τεράστια κέρδη για φαρμακευτικές εταιρείες που κατέχουν τις πατέντες του απαραίτητου αντιβιοτικού.
Αλλά και η ίδια η παγκοσμιοποίηση ενισχύει την εξάπλωση του ιού και επιδρά σε σημαντικό βαθμό στη ανθρώπινη υγεία. Ειδικά για τους φτωχούς του Μεξικό, η έλλειψη δημόσιων υπηρεσιών, νερού και υπηρεσιών υγείας και η κακή διατροφή σημαίνει ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν όχι μόνο από αυξημένα επίπεδα μόλυνσης, αλλά και να καθιστούν ανίσχυρο το αμυντικό ανοσοβιολογικό τους σύστημα.
Με βάση αυτά, μπήκαμε στην εποχή της γρίπης των χοίρων ή διαφορετικά της γρίπης με ονοματεπώνυμο Η1Ν1
Ο Η1Ν1 και ο μηχανισμός παραγωγής προκλητών επιδημιών
Την τελευταία τουλάχιστον τριακονταετία, υπάρχει ένας μηχανισμός «παραγωγής» πανδημικών απειλών που προωθείται από την πολιτική, τα media, τις φαρμακοβιομηχανίες, από συγκεκριμένες επιστημονικές κοινότητες και από τον στρατό.
Η συγκεκριμένη «πολιτική υγείας» ανήκει σε μια γενικότερη πολιτική παραγωγής και διαχείρισης φόβου. Οι κατατρομαγμένοι πολίτες γίνονται υποστηρικτές και εργαλεία της πολιτικής δημόσιας υγείας που τον δημιουργεί.
Το AIDS, για παράδειγμα, ξεπήδησε σε μια εποχή όπου η Αμερική έκανε μια πουριτανική στροφή και το σεξ άρχιζε να ξαναχρωματίζεται ηθικά και θρησκευτικά και με την υποβαθμισμένη και εξαθλιωμένη Αφρική να υποβαθμίζεται και να εξαθλιώνεται ακόμη περισσότερο. Ακολούθησαν πανδημικές προβλέψεις για τον ιό του δυτικού Νείλου, για τους ιούς Hantavirus, για τον SARS κορωνοϊό, για την γρίπη των πουλερικών και εσχάτως για την γρίπη των χοίρων. Ο SARS, πέρα από τις πραγματικές του διαστάσεις, υπήρξε μια πολύ φτηνή άσκηση ετοιμότητας από την οποία οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους έβγαλαν συμπεράσματα για το πώς η ανερχόμενη δύναμη του παγκοσμιοποιημένου κόσμου που ονομάζεται Κίνα μπορούσε να ανταπεξέλθει σε μια εσωτερική απειλή και στη διεθνή απομόνωση. Ο ιός της γρίπης των πουλερικών χρησιμοποιήθηκε εκτός των άλλων και ως άλλοθι για την ανάπτυξη των βιολογικών εξοπλισμών σε μια εποχή όπου η Αμερική είχε βαφτεί με το χρώματα του πολέμου.
Όλες αυτές οι “πανδημίες” έχουν τόσα πολλά κοινά χαρακτηριστικά που μοιάζει να ‘χουν βγει από το ίδιο καλούπι. Για την ακρίβεια μάλλον έχουν βγει από το ίδιο καλούπι:
α) Σε όλες τις πιθανές “πανδημίες” υπεύθυνοι ήταν οι ιοί, μια βιολογική παραλλαγή για τον πραγματικό ρόλο της οποίας δεν ξέρουμε παρά ελάχιστα.
β) Με την εξαίρεση ίσως του AIDS (και αυτό πάλι με πολύ ισχυρή επιφύλαξη), καμία από τις προβλέψεις πανδημίας δεν δικαιώθηκε, ούτε κατά διάνοια.
γ) Ελάχιστα κρούσματα κάποιον νόσων μεταμορφώθηκαν εν ριπή οφθαλμού από το μαγικό ραβδάκι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε πιθανές “πανδημίες”.
δ) Τεράστια συμβόλαια με φαρμακευτικές υπογράφηκαν για την αγορά “αντιικών” και την ανάπτυξη εμβολίων.
ε) Σε όλες αυτές τις επιδημίες η φύση ήταν ο εχθρός. Μακάκοι, νυχτερίδες, κουνούπια, γουρούνια θεωρήθηκαν ότι μετέφεραν στους ανθρώπους νόσους που θα μπορούσαν να εξελιχτούν πανδημίες.
στ) Καμία, απολύτως καμία από τις πανδημίες δεν αντιμετωπίστηκε με σωφροσύνη από τις αρμόδιες αρχές. Αντίθετα, οι υπερβολές ήταν καθημερινές και η δημιουργία σκόπιμου φόβου και πανικού από τα ΜΜΕ και τους επίσημους.
Ο πραγματικός εχθρός
Ήδη από το 2006 είχε γίνει γνωστό από επιφανείς ερευνητές πως ο κίνδυνος πανδημίας δεν προέρχεται τόσο από την τυχαία μετάλλαξη κάποιου τυχαίου “φυσικού” ιού αλλά πολύ περισσότερο από την ανθρωπογενή επέμβαση στο περιβάλλον και από συγκεκριμένες πολιτικές στη δημόσια υγεία και τη διατροφή. Έχουμε αυξήσει κατά πολύ τους μεταλλαξιογόνους παράγοντες για τα μικρόβια και έχουμε προσανατολίσει τον μηχανισμό επιβίωσής τους προς το τεχνητό περιβάλλον που δημιουργήσαμε. Τα απόβλητα, πυρηνικά, χημικά ακόμη και οργανικά, τα μεταλλαγμένα, το νέο ηλεκτρομαγνητικό περιβάλλον των πόλεων, η εκτεταμένη ενδονοσοκομειακή χρήση αντιβιοτικών, η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών από ιδιώτες, είναι μόνο μερικοί παράγοντες που μπορούν να εκτρέψουν την μετάλλαξη προς παθογόνους προς το είδος μας οδούς και να πυροδοτήσουν πραγματικές πρωτόγνωρες πανδημίες.
Αν και τα μοντέλα πρόβλεψης πανδημιών έχουν πρόσφατα αποτύχει φανερώνοντας την ψευδοεπιστημονική και πρόχειρη ανάλυση πάνω στην οποία αναπτύχθηκαν, η αλήθεια είναι πως σήμερα υπάρχουν συνθήκες που ευνοούν την εκδήλωση πανδημίας και αυτές είναι η μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα και η εύκολη μετακίνηση ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη. Με λίγα λόγια οι μολυσματικές νόσοι μπορεί να εξαπλωθούν και γρήγορα και παντού.
Λογικό, αφού ζούμε σε κοτέτσια ή μάλλον ζούμε σαν γουρούνια; Υπάρχει μεγάλη αλήθεια σε αυτή τη διατύπωση. Γιατί οι συνθήκες στα εκτροφεία και την εμπορία είναι το ίδιο ευνοϊκές για την εξάπλωση επιδημίας. Στοιβαγμένοι οργανισμοί, μη ισορροπημένη διατροφή τους, γρήγορη μετακίνηση του κρέατος σε όλη τον πλανήτη. Και δυστυχώς οι φιλικοί προς την πανδημία παράγοντες δεν τελειώνουν στον παραλληλισμό των πόλεων με τα κοτέτσια και τα χοιροστάσια. Η βιομηχανία κρέατος σήμερα αποτελεί γυμναστήριο για τους μικροοργανισμούς. 90% των αντιβιοτικών στις ΗΠΑ καταναλώνεται από τη βιομηχανία κρέατος και όχι για θεραπευτικούς λόγους αλλά για να μεγαλώνουν τα ζώα γρηγορότερο και περισσότερο. Περισσότερα αντιβιοτικά για περισσότερο κρέας. Ακούγεται τίμιο έτσι δεν είναι; Δυστυχώς έχει και συνέχεια. Περισσότερα αντιβιοτικά, περισσότερο κρέας, περισσότερο ανθεκτικοί στα φάρμακα μικροοργανισμοί, περισσότεροι ασθενείς χωρίς αποτελεσματική θεραπεία, περισσότερος κίνδυνος για αθεράπευτες πανδημίες.
Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα. Γιατί ο κίνδυνος έχει την κακή συνήθεια να εξαπλώνεται και να μην περιορίζεται στο κρέας ή στους ζωντανούς οργανισμούς. Τα ανθεκτικά μικρόβια μέσα από τα απόβλητα των εκτροφείων περνούν στο έδαφος και στο νερό, περνούν δηλαδή στα οικοσυστήματα με ανυπολόγιστες συνέπειες .
Δεν είναι η απληστία της φύσης που μας απειλεί πρωτίστως. Είναι η απληστία της φύσης μας, πάνω στην οποία στηρίζει την ύπαρξή του ο καπιταλισμός και η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία που τον στηρίζει.
Από την στιγμή που ο νεοφιλελευθερισμός επιλέγει τη φύση για αντίπαλό σου, από τη στιγμή που διαφθείρει την επιστήμη για να του είναι πιο εύχρηστη, κάποια στιγμή η αλαζονεία και η υποκρισία δε θα είναι αρκετά για να καλύψει τις συνέπειες των επιλογών του που πάντα στοχεύουν στο κέρδος.
Αντιικά κέρδη και κατηγορίες για το μεγαλύτερο σκάνδαλο όλων των εποχών!
Τόσο στην γρίπη των πουλερικών όσο και στην γρίπη των χοίρων, ο κερδισμένος ήταν το αντιικό tamiflu και φυσικά όλοι όσοι έκαναν κέρδη από αυτό. Ένας από αυτούς, όλως τυχαίως ήταν ο Donald Rumsfeld, τότε υπουργός αμύνης των ΗΠΑ, παλιά καραβάνα των φαρμακευτικών εταιριών και μεγαλόμετοχος της Gilead sciences, της εταιρίας που αρχικά κατασκεύασε το tamiflu, έναν αναστολέα νευροαμινιδάσης.
Το tamiflu μπορεί να είναι ένα από τα ελάχιστα σκευάσματα που διαθέτουμε, μάλλον δεν είναι όμως το κατάλληλο για την αντιμετώπιση επιζωοκοτικών γριπών και των ιών τους.
Εκατομμύρια σκευασμάτων tamiflu αγοράστηκαν από κυβερνήσεις και ιδιώτες. Ο φόβος και ο πανικός έπιασε τόπο οικονομικά. Το 2009 αποκαλύφτηκε πως το tamiflu ήταν πλέον κατά 99% αναποτελεσματικό κατά του κυρίαρχου στελέχους της κοινής γρίπης. Ο ιός είχε ήδη αποκτήσει αντίσταση και όλη η επικοινωνιακή καμπάνια στήριξης της ανάγκης μαζικού εμβολιασμού παρέμεινε μετέωρη.
Όπως καταγγέλθηκε μόλις χθες (http://www.enet.gr/?i=news.el.ygeia&id=120113) από μια ικανή ομάδα επιστημόνων που εξαρχής είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για το εύρος και τη σοβαρότητα της νέας γρίπης, η οποία χαρακτηρίστηκε ως πανδημία, αλλά και την ασφάλεια του εμβολιασμού, μέσω του επιδημιολόγου, πρώην μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας και ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματούχος Υγείας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Βόνταργκ. Σε συνέντευξή του στη βρετανική «Sun» είχε μιλήσει για «πλασματική πανδημία, ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα του αιώνα», στο δίκτυο «Αλ Τζαζίρα» κατηγόρησε φαρμακοβιομηχανίες ότι επηρέασαν τους αξιωματούχους στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) και στην κυριακάτικη γαλλική εφημερίδα «Humanite» μαζί με όλα αυτά ονόμασε τουλάχιστον μια εταιρεία, καταλογίζοντάς της παρασκευή εμβολίου με μη ενδεδειγμένη τεχνική, αν και με έγκριση από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκου, το θεσμό που αποφασίζει αν ένα εμβόλιο θα βγει στην αγορά.
Ο Βόνταργκ ισχυρίζεται ότι «το εμβόλιο της εταιρείας Novartis παρασκευάστηκε σε βιο-αντιδραστήρα από καρκινικά κύτταρα. Μια τεχνική που ουδέποτε είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα». Αφού εξηγεί τη διαδικασία παρασκευής, ο Γερμανός γιατρός σημειώνει: «Δεν αποκλείεται, πρωτεΐνες που έμειναν από καρκινικό κύτταρο, παρούσες στο εμβόλιο που παρασκευάζεται σε βιο-αντιδραστήρα, να προκαλέσουν όγκο στον εμβολιασμένο». Οταν ερωτάται περί ποίου εμβολίου ομιλεί, ο Βόνταργκ απαντά: «Obta flu». Η Novartis δεν είχε τοποθετηθεί μέχρι χθες βράδυ. Μια άλλη εταιρεία όμως, η GlaxoSmithKline, απαντώντας εμμέσως στους ισχυρισμούς Βόνταργκ ότι οι βιομηχανίες φαρμάκου επηρέασαν και ουσιαστικά οδήγησαν την ΠΟΥ να κηρύξει πανδημία, τους χαρακτήρισε «παραπλανητικούς και αβάσιμους». Εκπρόσωπος της ΠΟΥ, εξάλλου, ο Αφαλούκ Μπατιασέβι, είπε στο «Αλ Τζαζίρα» ότι «η παροχή ανεξάρτητων συμβουλών στα κράτη-μέλη είναι πολύ σημαντικό έργο για την ΠΟΥ, που το αντιμετωπίζει με σοβαρότητα, επαγρυπνώντας να μην επηρεαστεί από συμφέροντα». Αν οι καταγγελίες του Βόλφγκανγκ Βόνταργκ διατυπώνονταν σε εθνικό επίπεδο, θα έχρηζαν εισαγγελικής παρέμβασης. Στην Ευρώπη, όμως, η μόνη προγραμματισμένη ενέργεια είναι η συζήτηση που θα γίνει σε έκτακτη συνάντηση του Συμβουλίου της Ευρώπης εντός του μηνός.
Και στην Ελλάδα το πάρτυ καλά κρατεί…
Από τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ και επιβεβαιώνουν οι μελέτες των φαρμακευτικών εταιρειών αποκαλύπτεται ότι οι δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες φαρμακευτικών ειδών και υλικών στην Ελλάδα θα υπερβούν τα 9,1δις ευρώ το 2009, έναντι 2,5δις το 2000 και μόλις 0,5 δις το 1990. (στα πιο πάνω ποσά για το 2009 ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται και όσα θα δαπανηθούν για την αγορά άχρηστων εμβολίων για την «θωράκιση» του πληθυσμού απέναντι στον Η1Ν1(!). Δαπάνες που δεν δικαιολογούνται από κανένα επιδημιολογικό δείκτη. Μεγάλο ποσοστό από αυτή την ανάλωση φαρμάκων αφορά αντιβιοτικά και άσκοπες συναγογραφήσεις, στοιχείο που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα: Μείωση των αντιστάσεων του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου με παράληλη καταλήστευση των ασφαλιστικών ταμείων.
Το εμπόριο της υγείας, σε παγκόσμιο επίπεδο και ανεξάρτητα από την μορφή που εφαρμόζεται, αποκαλύπτει πλέον πολύ εύγλωττα πόσο πολύ σύνθετες στρατηγικές έχουν αναπτυχθεί για να χειραφετηθούν με οποιονδήποτε τρόπο οι πολλοί, αποδεικνύοντας όμως και παράλληλα πως ο καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά την υγεία με πολύ άμεσο τρόπο.
Μερικά ακόμα πολιτικά συμπεράσματα
Ακόμη και αν δυστυχώς τα πράγματα αυτή τη φορά με τον Η1Ν1 είναι δυνητικά άσχημα (κανείς όμως δεν μπορεί να μας πει πόσο πιο άσχημα από τις επιπτώσεις των «ανώνυμων» και χωρίς χορηγούς στελεχών γρίπης που έδρασαν όλα τα προηγούμενα χρόνια), εντούτοις είναι προφανές ότι ο τεχνητός πανικός που προκλήθηκε βοηθά μόνο αυτούς που κερδίζουν από αυτούς τους τεχνητούς πανικούς και καθόλου δεν βοηθούν τον μέσο πολίτη και την δημόσια υγεία.
Σε αντίθεση με προηγούμενους προκλητούς πανικούς επιδημίας, αυτή τη φορά με τον Η1Ν1 ελάχιστοι φορούσαν μάσκες στα αεροδρόμια, λίγοι “τσίμπησαν” το δόλωμα. Οι καμπάνιες εμβολιασμού «για την θωράκιση του πληθυσμού» απέτυχαν και οι κυβερνήσεις διαπραγματεύονται τώρα να επιστρέψουν τις δόσεις των εμβολίων που τους έμειναν στα αζήτητα. Οι προβλέψεις για μαζικούς θανάτους δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε το καλοκαίρι στο νότιο ημισφαίριο ούτε αυτή την περίοδο στο βόρειο. Απ’ ότι φαίνεται, τα επίπεδα θανάτων βρίσκονται στα ίδια περίπου επίπεδα σε σύγκριση με όσα κάθε χρόνο συμβαίνουν από επιπλοκές της κοινής γρίπης!
Ο λόγος που οι πολίτες δεν «τσίμπησαν» τόσο είναι συγκεκριμένος. Όχι μόνο εξοικειωθήκαν με τις πολιτικές του φόβου, αλλά μάλλον άρχισαν να υποψιάζονται τις λιγότερο προβεβλημένες πτυχές του θέματος. Αυτή τη φορά είχαν ιστορική γνώση.
Ενδεχομένως θα πρέπει να αρχίσουν να υποψιάζονται και ότι σοβαρό μερίδιο ευθύνης έχει και η κακή επιστήμη, η συνειρμική επιστήμη, όταν αυτή αφήνεται να γίνει εκτελεστικό όργανο του νεοφιλελευθερισμού και των συμφερόντων που τον στηρίζουν. Ο πανικός θέλει να κερδίσει την ανθρώπινη λογική. Αυτό ακριβώς επιχειρήθηκε και με την δήθεν πανδημία του Η1Ν1 και τις αντιεπιστημονικές απόψεις που στήριξαν όσα είδαμε να εξελίσσονται στις ειδήσεις των 8μμ τόσους μήνες τώρα.
Σήμερα όμως, το 2009 με τον Η1Ν1 και το φιάσκο της επικοινωνιακής καμπάνιας, έχασαν πολλοί την αξιοπιστία τους που ευελπιστούν πλέον να ξεχαστούν όσα προσπάθησαν να προκαλέσουν με τις ακριβοπληρωμένες καμπάνιες στα ΜΜΕ το προηγούμενο διάστημα. Ενδεχομένως με κάποια άλλη επικοινωνιακή φούσκα που θα στοχεύει σε άλλο πανικό. Θα δούμε…
Δυστυχώς όμως μαζί με αυτούς έχασε και την αξιοπιστία της ένα τμήμα της «καθ’ ημάς» Αριστεράς που έσπευσε άκριτα και χωρίς λόγο να στηρίξει τις επικοινωνιακές καμπάνιες για τον εμβολιασμό, ενδεχομένως μέσα στο άγχος της να φανεί υπεύθυνη και «καθώς πρέπει». Ήρθε όμως και η ώρα να απολογηθούν κάποιοι για το γεγονός ότι «τσίμπησαν», για το ότι προσχώρησαν με πράξεις και δημοσιεύματα σε σχεδιασμούς τρίτων που είχαν προφανώς σαφή πολιτικά και οικονομικά κίνητρα, για το ότι συντάχθηκαν με τον σχεδιασμό πολιτικών και οικονομικών κέντρων που δεν έχουν και τόσο καλή σχέση ούτε με την επιστήμη ούτε με τις επιδώσεις των προθέσεών τους στην υγεία. Να απολογηθούν κάποτε γιατί «ξέχασαν» να συμβάλλουν με λόγια και έργα στην αποκάλυψη των υπευθύνων και των επιπτώσεων των αντιεπιστημονικών και επικίνδυνων πολιτικών τους, ορίζοντας πολιτικές με αποφάσεις εντός «κεκλεισμένων θυρών» ή μόνο από τους ειδικούς της ΚΟ και χωρίς την δημιουργική συμβολή των πολλών στην διαμόρφωσή τους.
Εκτενέστατη Αναλυση, εύγε
μια ερωτηση που προσωπικα με απασχολει καιρο
πώς θα μπορουσε πρακτικα να σπασει το μονοπωλιο πατεντων των φαρμακευτικων εταιρειων , που προστατευει ο ΠΟΥ ; Θα μπορούσε στον τομέα της Ερευνας να ακολουθηθει λχ το παραδειγμα της Κινας που παρασκευαζει δικα της φαρμακα,μεχρι και εμβολιο για τον Η1Ν1 ;
Σε ότι αφορα την εντατικοποιηση στην εκτροφη χοιρων, νομιζω η ριζα της απαντησης είναι στην οικονομια των αναγκων
εχει προταθει από αντι-συστημικους κυκλους ΚΑΙ στις ΗΠΑ κατ αρχην η δημιουργια ενός web portal για τη βαση δεδομενων και την καταγραφη αναγκων και πηγων τροφοδοτησης-παραγωγης
Κατ αρχήν Αριστερό εξτρεμ ασφαλές εμβόλιο για το Η1Ν1 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Ότι κυκλοφορεί φαίνεται ότι είναι και αναποτελεσματικό και με μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας.
Φυσικά και υπάρχει μια παράλληλη βιομηχανία φαρμάκων που κατασκευάζει φάρμακα με δραστικές ουσίες από πατέντες που έχουν λήξει ή αντιγραφτεί (τα λεγόμενα generics ή στην ελληνική αργκο γεννόσημα) που παράγονται κυρίως σε χώρες του «αναπτυσόμενου» κόσμου και την Κίνα. Το κύκλωμα όμως εμπορίας που τα διαθέτει, και παρά το γεγονός ότι η παραγωγή τους δεν είναι επιφορτισμένη με τα κόστη έρευνας και ανάπτυξης ή με τα τεράστια κόστη νομικής προστασίας που έχουν τα «ακριβά» πατενταρισμένα φάρμακα των πολυεθνικών έναντι των generics, και αυτά τα φάρμακα προσφέρονται σε πάρα πολύ υψηλές τιμές από τους εμπόρους που, σε ορισμένες περιπτώσεις, φτάνουν και πολλές φορές περνούν και το 75% να είναι καθαρό κέρδος (αφού αφαιρεθούν τα κόστη παραγωγής, εμπορίας και το κατι τις (γύρω στο 10%) που δίνουν και γι αυτά μάυρα σε πολλούς γιατρούς για να τα συνταγογραφούν-όχι πάντα σωστά δικαιολογημένα).
Γενικά και σε παγκόσμιο επίπεδο, το κύκλωμα φαρμάκου φαίνεται ότι είναι το πλέον διεφθαρμένο πράγμα σε αυτόν τον πλανήτη, που μπροστά του τα σκάνδαλα τύπου Βατοπαιδίου ή Leman Brothers κλπ μοιάζουν σαν παιδικά καλαμπούρια.
πολύ καλό το άρθρο, και εύστοχη η σύνδεση της λογικής του κέρδους στην βιομηχανία τροφίμων με την αντίστοιχη λογική στην φαρμακευτική βιομηχανία…
Η έννοια του φαρμάκου (αλλά και της επεμβατικής βιοϊατρικής σε πολλούς τομείς) συνολικά, χρειάζεται ριζική αναθεώρηση, μιας και συνδέεται με μια μαζική πολιτική υγείας με σκοπό το κέρδος και όχι τον άνθρωπο και την υγεία. Εκείνο που έχει πετύχει ο καπιταλισμός αλλά και μεγάλο μέρος της Δυτικής Επιστήμης που λειτουργεί ως το βασικό του στήριγμα (η πίστη μας στην «Επιστήμη» στην ουσία έχει υποκαταστήσει την θρησκεία και μάλιστα με πλήρη υποταγή της ηθικής και κοινωνικής διάστασης της γνώσης στην θεά Επιστήμη, κάτι που οι θρησκείες δεν το τόλμησαν) είναι να μην αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο, τις σχέσεις του και την κοινωνία σαν ολότητα αλλά σαν ένα σύνολο κομματιασμένων, αυτόνομων και ανεξάρτητων μερών.
Έτσι και η ασθένεια αντιμετωπίζεται ως μια δυσλειτουργία κάποιου απομονωμένου οργάνου, ή συστήματος του οργανισμού κι όχι ως διατάρραξη της σχέσης του ανθρώπου με την κοινωνία, τη φύση και τους άλλους. Η πρόσδεση της Αριστεράς στην ορθόδοξη, ορθολογική και εν πολλοίς θεμελιακή για τον καπιταλισμό και την κοινωνική ευταξία. βιο-ιατρική και ψυχ-ιατρική είναι μια απο τς πιο κραυγαλέες της ανακολουθίες. ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΑΤΡΑΠΟΥΝ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ που έχουν χτιστεί πάνω στην μυθολογία της «αντικειμενικής» επιστήμης (η «αντικειμενικότητα» έχει ήδη ανατραπεί απο την επιστημολογία και την φιλοσοφία της επιστήμης, αλλά επιμελώς αποσιωπάται η ανατροπή αυτή).
Ειδικά μετά την λαίλαπα του νεο-φιλελευθερισμού που έχει σχεδόν αλώσει και τα πανεπιστήμια με ελάχιστες εστίες αντίστασης να παραμένουν, πρέπει όπου ακούμε «επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις» να γνωρίζουμε οτι απο πίσω βρίσκεται πάντα μια πολυεθνική. Επίσης ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει πως η Ιατρική ΔΕΝ είναι επιστήμη αλλά εμπειρική θεραπευτική μέθοδος, ίσότιμη με όλες τις άλλες μεθόδους θεραπείας άλλων, πλην του δυτικού, πολιτισμών, που όμως προκρίθηκε, αναπτύχθηκε και ενισχύθηκε για δυό λόγους: Πρώτον, γιατί ευνοεί τον δυτικό μύθο για τον ιδεατό τύπο ανθρώπου (ο υπεράνθρωπος, η αυθεντία, ο άνθρωπος με κύρος και γόητρο που κατανικά την φύση= ο γιατρός) και.. Δεύτερον, γιατί με την αντίληψη της ασθένειας ως προσβολής εξωγενών «αντικειμενικά» υπαρκτών μικρο-οργανισμών, σε αποσπασματικά «στοιχεία» του οργανισμού με «αντικειμενική» υπόσταση, ευνοείται η συνεχής παραγωγή φαρμακευτικών σκευασμάτων (επίσης «αντικειμενικών») και άρα το κέρδος. Η απομάγευση του κόσμου που λέει κι ο Βέμπερ και η απο-υποκειμενικοποίηση των ανθρώπων, των δράσεων και των συναισθημάτων (μαζί φυσικά με την διάλυση του ανιμισμού που αναζητούσε θεραπείες αποκλειστικά στην φύση) που επέβαλε η δυτική επιστήμη, δεν ήταν μια κατάκτηση του ανθρώπου, αλλά μια κατάκτηση των κεφαλαιοκρατών πάνω στον άνθρωπο, άσχετα αν δεν ξεκίνησε ως κάτι τέτοιο, αλλά ως ο νέος τότε μύθος για να υποκαταστήσει την θρησκεία.
Όταν έκανα την έρευνα μου στην Αφρική και ρώταγα τους ανθρώπους εκεί αν πιστεύουν οτι οι αρρώστειες προκαλούνται απο ιούς και μικρόβια, γέλαγαν και μου απαντούσαν:
«ακόμα κι αν υπάρχουν αυτά τα μικρόβια που λές, δεν είναι αυτά που προκαλούν την αρρώστεια! Την αρρώστεια την προκαλεί αυτός που τα στέλνει…»
Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα πράγματα δε χωρούν απλά σε μία τόσο στενή μαρξίζουσα ανάλυση. Για παράδειγμα οι λοιμοί στο μεσάιωνα και την αρχαιότητα δεν ήταν λ΄γιοι και δεν είχαν να κάνουν σε τίποτα με την ανθρώπινη επέμβαση. Η χωλέρα κι η πανούκλα δεν επηρέαζαν μόνο κατοίκους των άστεων, αλλά απλώνονταν και στους υπαίθριους οικισμούς. Και τότε δεν υπήρχαν καθόλου οικονομικοί παράγοντες προπαγάνδας ή φαρμοκοβιομηχανίες. Οι πανδημίες είναι ορατές, αλλά τα μοντέλα ακόμα δεν είναι καλά. Ας μην ξεχνάμε ότι 2 εκ Έλληνες νόσισαν (3-3,5 υπολογίζονταν, αλλά ακόμα δεν τελείωσε η χειμερινή σεζόν).
Η πανδημία αυτή προκάλεσε μεγαλύτερο φόβο, επειδή κυρίως ήταν δίπλα στις ΗΠΑ (που είχε περισσότερους νοσούντες αναλογικά -νομίζω- από την Ευρώπη). Ωστόσο, από τα μοντέλα και τον παράγοντα της εύκολης μετακίνησης, αυτό που δε λαμβάνεται υπόψη είναι ότι δεν μετακινούνται πολλά εκατομμύρια πολιτών (από ήπειρο σε ήπειρο). Παράλληλα, ενώ ζούμε κοσμοπολίτικα, ουσιαστικά είμαστε απομονωμένοι στις κατοικίες μας. Αυτός ο παράγοντας της σύγρονης αστικής ζωής δε λαμβάνεται υπόψη από κανένα μοντέλο. Κι ας προσθέσω και το γεγονός ότι στα μοντέλα δεν μπορούν να υπολογίσουν την καθημερινή προσωπική φροντίδα και υγιεινή του κόσμου. Γιατι τελικά αυτά είναι που μας σώζουν -σε προληπτικό επίπεδο σε μεγάλους αριθμούς.
δειμο,
μπορει να σε στεναχωρησω αλλα κανεις λαθος. Τον μεσαιωνα και στην αρχαιοτητα οι πανδημιες ηταν αποτελεσμα του τοτε τροπου ζωης και των συνθηκων υγιεινης στις πολεις (ο λοιμος στην Αθηνα του Περικλη ηταν αποτελεσμα συγχνωτισμου πολλων προσφυγων μεσα στα Μακρα Τειχη, η πανουκλα του μεσαιωνα διαδωθηκε απο ποντικια που αποβιβαστηκαν στη Λισσαβωνα μαζι με φορτιο απο την Κινα και ειχαν σαν αποτελεσμα την ταχυτατη διαδοση της νοσου, παλι λογω των συνθηκων υγιεινης στις πολεις που ασφυκτιουσαν απο προσφυγες λογω των πολεμων, το ιδιο και η ισπανικη γριπη που διαδοθηκε στα χαρακωματα του Α πολεμου κλπ)
Τοτε εβρισκαν σαν λυση τον εγκλεισμο και την καραντινα, που εγιναν πολλες φορες οργανα πολιτικης επιβολης στα χερια των κρατουντων πολλες φορες, καποιες για να λυσουν και πολιτικα προβληματα με την απειλη καποιων λοιμων, χρησιμοποι,ωντας τα ΜΜΕ της καθε εποχης (τελαληδες, εφημεριδες αργοτερα κλπ)
Αν το καλοσκεφτεις, δεν αλλαξαν και παρα πολλα απο τοτε. Και σημερα θεωρουμε τα ποντικια εχθρο-και οχι τον τροπο που ζουμε μεσα στις πολεις που εχουν δομησει τα συμφεροντα και η ατομικη βολεψη), και σημερα χρησιμοποιουνται οι απειλες για πανδημια για χειραγωγηση καθε μορφης, και σημερα προβαλεται σαν λυση το κλεισιμο του καθενα στο ασυλο του ατομικου του κουκουλιου. Σημερα ομως χρησιμοποιειται και η χειραγωγημενη επιστημη, οπως πολυ σωστα επισημαινεται στο αρθρο, σαν ευρυ και δυνατο εργαλειο πολιτικης χειραγωγησης των πολλων. Αυτο που μας λενε σημερα με την Η1Ν1 ειναι οτι μπορει να διορθωσει ο καπιταλισμος τα αποτελεσματα του με ενα εμβολιο. Εμβολιο για την ανθρωπινη βλακεια υπαρχει?
Την καλημέρα μου.
Ανα-δημοσιεύτηκε και στην «Αποικία Ορεινών Μανιταριών» http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=562
Γειά σας και καλώς σας βρήκα. Σας παρακολουθώ καιρό, αν και όχι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΣΥΝ ή έστω καν μαρξιστής (πλέον). Αρχικά λοιπόν να δώσω συγχαρητήρια για την προσπάθεια σε όλους σας. Αν κάποια στιγμή ενοχληθείτε από αυτά που γράφω, ρίξτε το φταίξιμο στο Γιάννη το Χατζηχρήστο που κάποτε με κάλεσε :-)
Επί του προκειμένου
Είμαι βιολόγος και όχι γιατρός, συνεπώς όσα έχω να πω σχετικά με το θέμα δεν αφορούν τόσο το θέμα των εμβολίων ή της μπίζνας με τη γρίππη, όσο μερικές γενικές επιστημονικές αλήθειες (έως ότου αποδειχθούν πλάνες βεβαίως).
1. Οι επιδημίες και οι πανδημίες υπήρξαν και θα συνεχίσουν να είναι (πάντα) παρούσες. Έχει να κάνει με την οργάνωση της ζωής πάνω στη Γη και με το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί είναι οι αληθινοί κυρίαρχοι του πλανήτη. Πρακτικά μπορούν να αποικίσουν κάθε οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένου του εσωτερικού των μεγαλύτερων όντων και κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ορισμένοι αποδεικνύονται τοξικοί.
2. Οι επιδημίες έχουν διαμορφώσει την ανθρώπινη ιστορία σε βαθμό που ακόμη αγνοούμε. Γνωρίζουμε με σχετική βεβαιότητα ότι κάποιες από τις μεγάλες αυτοκρατορίες παρήκμασαν ή δέχτηκαν τη χαριστική βολή από μικρόβια, απέναντι στα οποία οι πληθυσμοί τους ήταν παρθένοι. Σχετικά καλά τεκμηριωμένα παραδείγματα αποτελούν το Αιγυπτιακό βασίλειο την εποχή του Ραμσή του 2ου (όπως και των μεγάλων εχθρών τους των χεταίων), που φαίνεται να χτυπήθηκαν από την πρώτη εμφάνιση της ευλογιάς, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της εποχής των Αντωννίνων, οι επιπτώσεις του μεσαιωνικού Μαύρου Θανάτου στην ευρωπαϊκή φεουδαρχία αλλά και τη Μογγολική κυριαρχία στην Κίνα, η καταστροφή των ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής από την ευλογιά και την ιλαρά κλπ.
3. Σχεδόν πάντα, υπεύθυνοι για τις σοβαρές επιδημικές νόσους είναι μικροοργανισμοί που προέρχονται από άλλα είδη. Αν ένας παθογόνος οργανισμός βρει τη βιοχημική διέξοδο να αποικίσει έναν άλλο οικοσύστημα/ξενιστή, τότε υπάρχει πιθανότητα το ανοσοποιητικό σύστημα του νέου ξενιστή να μην διαθέτει καμία ανοσολογική ανάμνηση, συνεπώς να είναι ανυπεράσπιστος. Εξαίρεση αποτελούν οργανισμοί που είτε αφορούν όλα τα είδη (π.χ. σταφυλόκοκος), είτε αλλάζουν συμπεριφορά (συνήθως ως αποτέλεσμα μετάλλαξης) και επιτιθενται σε είδη και άτομα με τα οποία έως τότε συμβίωναν.
4. Το πότε και γιατί εμφανίζονται οι επιδημίες δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο. Η εξήγηση που δίνει ο Γιάννης στο άρθρο (συγχρωτισμός και βρωμιά) μπορεί να είναι παρούσες για μεγάλες περιόδους αλλά να μην προκύπτει επιδημία και εντελώς ξαφνικά να εμφανιστεί. Συνεπώς, οι συνθήκες διαβίωσης σίγουρα παίζουν κεφαλαιώδη ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετώπιση μιας επιδημίας, αλλά δεν αρκούν ως αίτια. Καλό παράδειγμα είναι η πανώλη του 1347 (ο Μαύρος Θάνατος), που έως πρόσφατα θεωρούνταν ότι ήταν βουβωνική πανώλη και πως άρα ένοχοι ήταν τα τρωκτικά και τα παράσιτά τους (συνεπώς οι ομολογουμένως άθλιες συνθήκες υγιεινής στις μεσαιωνικές πόλεις). Όμως πρόσφατα προέκυψαν επιδημιολογικές μελέτες που επισημαίνουν ότι ο Μαύρος Θάνατος ΔΕΝ θα μπορούσε να είναι πανώλη και πως το πρότυπο εξάπλωσης δείχνει έναν ιό. Πρόσφατες γενετικές έρευνες συνηγορούν πως πριν από περίπου 300-400 χρόνια οι ευρωπαϊκοί πληθυσμοί εκτέθηκαν σε κάτι τέτοιο (οι πληροφορίες στη διάθεσή σας).
5. Με βάση τα παραπάνω και για να μη μακρυγορώ παραιτέρω, δεν είμαστε απρόσβλητοι και μάλλον ποτέ δεν θα είμαστε. Μπορεί τα επιδημιολογικά μοντέλα να είναι όντως λειψά και μπορεί όντως να υφιστάμεθα συνεχώς στο κεφάλι τις επιδιώξεις των φαρμακευτικών εταιρειών (τάγραψε πολύ καλά ο Γιάννης σε αυτό το σημείο), αλλά ΟΤΙ και να κάνουμε, κάποια στιγμή θα προκύψει δύσκολη κατάσταση. Ευχής έργον θα ήταν να μην είμαστε 6,5 δις, να μην πεινάνε τα 2/3 και να μην είναι οι πόλεις μας χειρότερες από χοιροστάσια, αλλά μιας και όλα αυτά συμβαίνουν οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για μπελάδες.
6. Γι αυτό, προσπαθείστε να μην είστε απόλυτοι και (ξέρω πως θα βάλετε τις φωνές) καχύποπτοι. Μπορεί η παρούσα «πανδημία» να είναι το απόλυτο σκάνδαλο δημόσιας υγείας, αλλά ο φόβος που έσπειραν βασίζεται πάνω σε μια πολύ αληθινή πλατφόρμα. Είμαστε πράγματι ευάλωτοι και ακόμη πιο ευάλωτοι είναι εκείνοι που δεν φταίνε για τα χιλιάδες κρίματα του καπιταλισμού. Ήμουν απ’ αυτούς που αρχικά στήριξαν την ΠΟΥ και τις απόψεις της περί πανδημίας και γι αυτό είμαι εντελώς εξοργισμένος που χρησιμοποιήθηκα, αλλά δεν μπορώ να πετάξω τα πλυμένα μαζί με τη μπουγάδα. Ξέρω καλά πως η φύση δεν είναι «εχθρός», όπως λέει ο Γιάννης, αλλά ξέρω ακόμη καλύτερα πως η φύση έχει δόντια και νύχια και πως «αδιαφορεί» παντελώς για το ανθρώπινο είδος.
7. Οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι κι αυτό περιλαμβάνει πολλά πράγματα. Από το έτσι κι αλλιώς απαραίτητο δημόσιο σύστημα υγείας, μέχρι εξειδικευμένο προσωπικό και υποδομή, έως την ενημέρωση του κόσμου, που απλώς δεν υφίσταται. Εδώ και εκατό χρόνια συζητάμε για μάθημα προσωπικής και δημόσιας υγιεινής στα σχολεία και η γύμνια φάνηκε όταν έσκασε η ιστορία με τον Η1Ν1. Τρέχανε όλοι να «ενημερώσουν» τον κόσμο, η δουλειά έγινε στο πόδι και τελικά χρυσάφισαν αδικαιολόγητα οι εταιρείες με τα «απολλυμαντικά». Την άνοιξη περιμέντε έξαρση των αλλεργιών, οπότε και αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων με κορτιζόνη.
Σόρρυ για το σεντόνι
Αλέκο (ο Άλλος),
τέτοιες απόψεις όπως αυτές που έγραψες στο σεντόνι σου δεν στεναχωρούν, απογειώνουν την σκέψη :-) Αυτό όμως δεν είναι και το ζητούμενο της επιστήμης? Να βοηθήσει, όσο μπορεί να βοηθήσει, την επιβίωση του είδους μέσα από στην εξελικτική του πορεία?
ΒΡΙΣΚΟΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΝΟΥΝ!
Πολύ ενδιαφέρουσες οι παραπάνω παρεμβάσεις. Να προσθέσω κάτι: Η νοοτροπία του καταναλωτισμού, εκφρασμένη στο πεδίο της «υγείας», έχει κάνει τους ανθρώπους να θεοποιήσουν το (εκάστοτε) ΦΑΡΜΑΚΟ, το ελιξήριο-λύση για κάθε νόσο / πρόβλημα, παραμελώντας τελείως τον τρόπο ζωής τους και το ρόλο που παίζει στη σωματική / ψυχική τους υγεία. Μένω έκπληκτος καθημερινά από τη μανία κατανάλωσης φαρμάκων (ενδεχομένως χρήσιμων κατά περίπτωση) από ανθρώπους που δεν ανέχονται ούτε το παραμικρό σύμπτωμα «ασθένειας» στην καθημερινότητά τους -πόσο μάλλον την ανάγκη να κάνει αυτή τον κύκλο της πριν ιαθεί.
Τελικά, μήπως πρόκειται για πρότυπα «υγείας» που μας έχουν επιβληθεί χωρίς να το καταλάβουμε; Για παράδειγμα, εδώ και καιρό (προ «πανδημίας»), η TV κατακλύζεται από διαφ/σεις super-απολυμαντικών, που καλλιεργούν τη φοβία στις μητέρες ότι ο κόσμος είναι γεμάτος τρομερά μικρόβια, επικίνδυνα για τα παιδιά τους! Αυτό, τη στιγμή που έρευνες απέδειξαν ότι τα παιδιά π.χ. αγροτικών περιοχών που, λόγω της επαφής με ζώα, εκτίθενται σε ποικίλους μικροοργανισμούς, είναι υγιέστερα κι έχουν περισσότερα αντισώματα!
Όσο δεν αποδεχόμαστε τις μεταβολές στον οργανισμό μας που, ναι, περιλαμβάνουν και μικροασθένειες (δεν μιλώ για σοβαρές περιπτώσεις) και ζηλεύουμε πρότυπα (ανύπαρκτων) υπερανθρώπων (που δεν χάνουν ούτε μέρα δουλειάς, βέβαια!) τα οποία μας πλασάρουν, ΤΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΘΑΙΝΟΥΜΕ!
Υ.Σ.: Το πραγματικά παρήγορο της ιστορίας με τον Η1Ν1 είναι ότι ο κόσμος ΔΕΝ τσίμπησε (υποψιασμένος κι απ΄τις προηγούμενες τεχνητές υστερίες, όπως επισημαίνει το άρθρο). Το αν η γόνιμη καχυποψία γίνει μόνιμη εξαρτάται ΚΑΙ από μας – αρκεί να μη πέφτουμε στην παγίδα της εύκολης καταγγελίας με τους όρους του ασθενειολαγνικού συστήματος.
[…] ΠΗΓΗ: 13/01/2010, https://dosepasa.wordpress.com/2010/01/13/%CE%B71%CE%BD1-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AF%C… […]