«Προχωράμε ρωτώντας» (Με αφορμή την εκδήλωση του Μ.Α.Α.)

Του Παπουλή Κώστα  

 

Το Μ.Α.Α. έκανε μια εκδήλωση, με θέμα «γιατί η οργή του λαού δεν συναντάει το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα». Στα θετικά της εκδήλωσης ήταν ότι δεν υπήρχε έτοιμη εισήγηση, δηλαδή πολιτική «γραμμή», κάτι που δεν συνηθίζεται στην αριστερά.

Φυσικά υπάρχουν αντιρρήσεις όσον αφορά το ερώτημα. Υπάρχει μόνο οργή, η πέρα από τον θυμό υπάρχει και ενοχή; Όταν λέμε για ενοχή δεν αναφερόμαστε στην ατομική ενοχή της προσωπικής αποτυχίας, που αισθάνεται ο άνεργος και ο απολυμένος, αλλά στην συλλογική εθνική ενοχή. Εδώ, έχει μεγάλη ευθύνη η αριστερά, που δεν είναι σε θέση να αποενοχοποιήσει το λαϊκό αίσθημα, εξηγώντας ότι το κρεοπωλείο που στον πάγκο του είναι σφαγμένα τα γουρουνάκια που λέγονται PIIGS, με πιο κατακρεουργημένο αυτό που λέγεται Ελλάδα, έχει όνομα, που λέγεται Ε.Ε. και ο χασάπης ονομάζεται  χερ ευρώ. Η ενοχή φυσικά, «φρενάρει» το θυμικό.

Όσον αφορά  την απάντηση στο διατυπωμένο ερώτημα: Ακούστηκαν και στην συζήτηση ορισμένες ορθές διαπιστώσεις π.χ. : α) που αφορούν την αδιέξοδη τακτική του κυβερνητικού συνδικαλισμού, που δεν δίνει πραγματική προοπτική β) ο πελατειακός, κυβερνητικός συνδικαλισμός γ) η πολυδιάσπαση των αριστερών παρατάξεων, ακόμη και αυτών που πρόσκεινταν στον πάλαι ποτέ ΣΥΡΙΖΑ, την εποχή που αυτός ήταν συγκροτημένος

Δεν αναρωτήθηκε όμως κανείς-αλλά πέρα από την ανάποδη πλευρά- αν είναι σήμερα σε θέση το συνδικάτα να αποτελέσουν τα μέσα της οργής;

Το σ.κ. δεν έχει  παρουσιάσει νίκες τα τελευταία χρόνια, με μοναδική ίσως εξαίρεση την απόκρουση της επίθεσης Σημίτη-Γιανίτση στο ασφαλιστικό.

Η ήττα όμως του σ.κ., συνδέεται και με το γεγονός της αποσυγκρότησης της νηπιακής βιομηχανικής εργατικής τάξης της Ελλάδας. Η συνολική αποβιομηχάνιση της χώρας, απαγόρεψε τις αναγκαίες ποσοτικά συγκεντρώσεις εργαζομένων που ευνοούν τον συνδικαλισμό στον ιδιωτικό τομέα. Αν και στην Ελλάδα δεν γνωρίσαμε εργοστάσια τύπου FIATστο Τορίνο, η των 80.000 εργατών της αυτοκινητοβιομηχανίας στο Σικάγο, υπήρξαν κάποιες σημαντικές βιομηχανικές συγκεντρώσεις εργατών, της τάξης των εκατοντάδων ή και των χιλιάδων.

Με την επικράτηση και πολιτικά του νεοφιλελευθερισμού, την συντριβή ισχυρών σωματείων, όπως των τραπεζικών, την εξαγορά παλαιών εργαζομένων σε ΔΕΚΟ, σήμερα τα ισχυρά συνδικάτα είναι μετρημένα στα δάκτυλα. Ο συνδικαλισμός αφορά όλο και λιγότερους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα,  που δέχονται και αυτοί συντριπτικά πλήγματα.

Η έκταση της κρίσης στην Ελλάδα, που παίρνει τον χαρακτήρα της τρικοσμοποίησής της εντός της Ε.Ε. , δημιουργεί μια «πλειοψηφία»-αυτών που πλήττονται περισσότερο- και είναι άνεργοι, περιστασιακά εργαζόμενοι, υποαπασχολούμενοι, της μαύρης εργασίας κλπ.-εκτός  οποιασδήποτε επαφής με τα συνδικάτα.

Συνεπώς, στα κοινωνικά δεδομένα της εποχής της τρόικας, το συνδικαλιστικό κίνημα ίσως μπορεί να παίξει τον ρόλο μόνο του πυροκροτητή μιας μεγάλης κοινωνικής αναταραχής. Άρα και με  αυτήν την προσέγγιση, η θέση «Μένουμε Σύνταγμα» είναι ορθή.

Αλλά τι μορφή θα πάρει η κοινωνική διαμαρτυρία; Θα οδηγηθούμε σύντομα στην απαίτηση μιας λαϊκής κυβέρνησης όπως ελπίζουμε; Ποια θα είναι η παρέμβαση της αριστεράς  σε μια διαλυμένη κοινωνία όπως θα είναι σε λίγο η ελληνική; Θα υπάρξει μια άλλη υπόγεια διαδικασία αλληλεγγύης και επίλυσης των προβλημάτων έξω από το κράτος; Δεν μπορώ να απαντήσω σε ερωτήματα που θα απαντήσει ο χρόνος.

Απλά πιστεύω ότι οι αγώνες δεν θα είναι κατ’εικόνα και ομοίωση με αυτούς της μεταπολίτευσης, που εφάρμοζε και εφαρμόζει η αριστερά και το σ.κ.. Νομίζω ότι νέα υποκείμενα θα δημιουργηθούν, και ότι πιθανά νέα «δημοτικά» κινήματα θα εμφανιστούν, που θα απαντούν σε πραγματικές ανάγκες. Το ΕΑΜ κάπως έτσι αναπτύχθηκε, το ίδιο νομίζω και η Χαμάς. Αλλά και στο μεγάλο εργαστήριο της Λ. Αμερικής, τα κινήματα των «χωρίς» (γή, δουλειά, κατοικία, δικαιώματα) εκτόπισαν το παραδοσιακό σ.κ.. Σε μεγάλες τους στιγμές, εκτόπισαν και την αριστερά, όπως έγινε με πιο χαρακτηριστικό τρόπο στις εξεγέρσεις της Αργεντινής και σίγουρα πήραν περισσότερα από την ιθαγενή παράδοση και κουλτούρα, παρά από την αριστερά. Σε αυτήν την Ήπειρο έχουν διαμορφωθεί εντυπωσιακές δομές των από κάτω, στηριγμένες στην αυτοοργάνωση,    που καταλαμβάνουν «εδάφη» του κράτους,  σε ζητήματα κοινωνικών αναγκών, εκπαίδευσης αλλά και παραγωγής. Δεν μπορεί να είναι άμοιρες αυτές οι δομές τόσο  για την ύπαρξη αριστερών κυβερνήσεων, όσο και για τον εντυπωσιακό συντονισμό του πλήθους μέσα στην κοινωνική έκρηξη στην Αργεντινή, στην Βολιβία, η στην Λαϊκή εξέγερση,  που ανέτρεψε το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά του Τσάβες.

Ας γυρίσουμε και σε μας  στον Δεκέμβρη. Η εξέγερση τουλάχιστον στις επαρχιακές πόλεις, έδειξε την ύπαρξη πολλών «Εξαρχείων», συγκεντρώσεων νεολαίας, μιας άτυπης κουλτούρας, που συνδέεται ίσως περισσότερο με καθημερινότητα παρά με Πολιτική με κεφαλαίο Π. Αν συμπεριλάβουμε τον άγνωστο χάρτη των αντιεξουσιαστικών στεκιών, κατειλημμένων πλατειών (με πιο γνωστή αυτή της Ναυαρίνου), αλλά και τις πρώτες προσπάθειες αγροτικής παραγωγής -ακόμη και μέσα στην Αττική-, ίσως μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον αντιεξουσιαστικό χώρο,  περισσότερο κοινωνικό, παρά πολιτικό ρεύμα. Λύνει τουλάχιστον προβλήματα συνεύρεσης, εξόδου, πολιτισμού, κ.α., μειώνοντας τις ανάγκες για χρήμα κ.λπ. Είναι μια αιτία, που πατάει γερά στη νεολαία.

Πριν δεκαπέντε χρόνια, όταν ακόμη υπήρχε αριστερά στην Ιταλία, συνδικαλιστές από τα Combas, έστηναν μαζί με παραγωγούς, λαϊκές αγορές, έξω από τα σούπερ-μάρκετ και έτσι τα υποχρέωναν σε μείωση τιμών.

Αλλά και το κίνημα του «δεν πληρώνω», είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το σ.κ..

Χωρίς να εγκαταλείψουμε το σ.κ., ούτε την προσπάθεια μας για την δημιουργία ενός μεγάλου λαϊκού Μετώπου, θα πρέπει με κριτικό τρόπο να παρέμβουμε στη σημερινή συγκυρία, στοχαζόμενοι και πάνω    στα παλαιά λόγια  του Gorz: «Η κοινωνία που αποσυντίθεται κάτω από τα μάτια μας, δεν εγκυμονεί καμία άλλη. Αυτή η σιωπή της ιστορίας, κάνει τα άτομα να στρέφονται στον εαυτό τους. Από εδώ και μπρος, γνωρίζουμε ότι η κοινωνία δεν θα είναι ποτέ «καλή», έτσι όπως είναι οργανωμένη, αλλά μόνο χάρη στους χώρους της αυτονομίας, της αυτοοργάνωσης και της εθελοντικής συνεργασίας που προσφέρει στα άτομα» (Αντίο προλεταριάτο). Αν η κατοχή των πιστωτών και η κατάσχεση της ζωής του ελληνικού λαού εξελιχθεί σε παρεταταμένη -λόγω και της δικιάς μας πολιτικής αδυναμίας-, τότε πρέπει να βρούμε και ανάλογους τρόπους απάντησης…

Advertisement